
تسمهها از اجزای مهم در بسیاری از سیستمهای مکانیکی و صنعتی هستند که برای انتقال قدرت یا حرکت بین دو یا چند محور استفاده میشوند. تسمهها به دلیل انعطافپذیری و کارایی بالا، در انواع مختلف ماشینآلات و تجهیزات به کار میروند
ساختار و اجزا
تسمهها از چندین جزء اصلی تشکیل شدهاند:
- لایهی پایه یا اسکلت: این بخش از تسمه معمولاً از مواد مستحکمی مانند پلیمرها، لاستیک یا فلزات ساخته میشود و وظیفه اصلی انتقال قدرت و حفظ شکل تسمه را بر عهده دارد.
- لایههای پوششی: این لایهها میتوانند از لاستیک، پلیاورتان یا مواد مقاوم دیگر باشند که بر روی سطح خارجی تسمه قرار میگیرند تا مقاومت در برابر سایش، حرارت و سایر عوامل محیطی افزایش یابد.
- تقویتکنندهها: برخی از تسمهها دارای رشتههای تقویتکنندهای از جنس فیبر شیشهای یا فولاد هستند که برای افزایش استحکام کششی به کار میروند.

ویژگی ها
تسمهها دارای ویژگیهای زیر هستند:
- انعطافپذیری: این ویژگی به تسمهها امکان میدهد تا به راحتی بر روی قرقرهها و چرخها قرار بگیرند و حرکت کنند.
- مقاومت در برابر سایش: بسیاری از تسمهها به گونهای طراحی شدهاند که در برابر سایش و پارگی مقاومت کنند، بهویژه در شرایطی که در تماس مداوم با چرخدندهها و سایر اجزا هستند.
- انتقال قدرت کارآمد: تسمهها قدرت را به طور موثر و با کمترین اتلاف انرژی از یک محور به محور دیگر منتقل میکنند.
- کاهش نویز و لرزش: تسمهها به کاهش نویز و لرزش در سیستمهای مکانیکی کمک میکنند، که این امر باعث افزایش عمر قطعات میشود.
انواع
تسمهها در انواع مختلفی تولید میشوند که هر یک برای کاربردهای خاصی مناسب هستند:
- تسمههای V شکل (وی بلت): این نوع تسمهها معمولاً در سیستمهای انتقال قدرت با دور بالا و بار کم تا متوسط استفاده میشوند. شکل V باعث میشود که تسمه به خوبی در شیار قرقرهها جای بگیرد.
- تسمههای تایمینگ: این تسمهها دارای دندانههایی در سطح داخلی خود هستند که با دندانههای چرخدندهها هماهنگ میشوند. آنها برای کاربردهایی که نیاز به دقت بالا در انتقال حرکت دارند، مانند سیستمهای تایمینگ موتور خودرو، استفاده میشوند.
- تسمههای تخت: این تسمهها برای انتقال قدرت بین محورهای با فاصله زیاد و یا برای کاربردهایی که نیاز به سرعت بالا دارند، مناسب هستند.
- تسمههای چند شاخه: این نوع تسمهها ترکیبی از تسمههای V شکل هستند که به هم متصل شدهاند تا قدرت بیشتری را منتقل کنند.
کاربرد ها
تسمهها در بسیاری از صنایع و تجهیزات به کار میروند:
- صنایع خودروسازی: در انتقال قدرت از موتور به اجزای مختلف خودرو مانند دینام، کمپرسور کولر و پمپهای مختلف.
- ماشینآلات صنعتی: برای انتقال حرکت در ماشینآلات تولید، پمپها، فنها و سایر تجهیزات صنعتی.
- صنایع کشاورزی: در تجهیزات کشاورزی مانند کمباینها و تراکتورها.
- صنایع خانگی: در دستگاههایی مانند ماشین لباسشویی، جاروبرقی و سایر لوازم خانگی.
نکات نگهداری و استفاده
- تنظیم کشش تسمه: کشش تسمه باید به درستی تنظیم شود؛ کشش بیش از حد میتواند منجر به سایش و پارگی تسمه شود، و کشش کم باعث لغزش و کاهش کارایی میشود.
- بازرسی دورهای: تسمهها باید به طور منظم از نظر سایش، ترک و خرابی بررسی شوند تا در صورت نیاز تعویض شوند.
- جلوگیری از تماس با روغن و مواد شیمیایی: روغن و برخی مواد شیمیایی میتوانند به ساختار تسمه آسیب برسانند، بنابراین باید از تماس آنها با تسمهها جلوگیری شود.
- نگهداری در محیط مناسب: تسمهها باید در محیطی خشک و خنک نگهداری شوند تا عمر مفید آنها افزایش یابد.
جمع بندی
تسمهها بخشهای حیاتی در بسیاری از سیستمهای مکانیکی هستند که نقش مهمی در انتقال قدرت و حرکت ایفا میکنند. با توجه به انواع و ویژگیهای مختلف تسمهها، انتخاب و نگهداری صحیح از آنها میتواند به بهبود عملکرد و افزایش طول عمر تجهیزات کمک کند. بازرسی و نگهداری منظم، تنظیم کشش مناسب و انتخاب تسمهی متناسب با نیازها، از جمله نکات کلیدی برای استفاده بهینه از تسمهها است.